Protiv drugostepene presude, zastupnik tužene je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao drugostepenu presudu u pobijanom delu, u smislu čl. 408. i 403. stav 2. tačka 2. važećeg Zakona o parničnom postupku – ZPP, koji se primenjuje na osnovu člana 506. stav 2. ZPP („Službeni glasnik RS“ 72/11) i utvrdio da revizija tužene nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, mal. tužilac je rođen ...2007. godine na Ginekološko akušerskoj klinici u Nišu. Porođaj je obavljen prirodnim putem, tokom koga je došlo do komplikacija jer je u toku porođaja utvrđeno da je težina bebe prevelika da bi se porođaj obavio na uobičajeni način. Mal. AA je rođen sa 6300 grama bez znakova života, a nakon reanimacije je uspostavljena srčana akcija. Majka maloletnog tužioca je početkom sedmog meseca trudnoće počela da obavlja kontrole u Kliničkom centru Niš, sve do porođaja. Prema nalazu i mišljenju veštaka Zavoda za sudsku medicinu od 09.07.2019. godine, postojanje makrozomičkog ploda obavezuje ginekologa na posebnu pažnju i dodatni oprez tokom praćenja trudnoće, tokom porođaja kao i u periodu nakon porođaja, što podrazumeva sprovođenje dodatnih dijagnostičkih procedura, osim standardnih, u cilju planiranja najoptimalnijeg načina porođaja, koje u konkretnom slučaju nisu u potpunosti preduzete. Teške i po život opasne povrede kod maloletnog tužioca nastale su pri manipulaciji ploda u toku porođaja i zbog otežanog porođaja uslovljenog prvenstveno veličinom ploda, pa postoji direktna uzročno posledična veza između nastanka povreda i načina i metoda korišćenih prilikom porođaja. Imajući u vidu ultrazvučno utvrđene biometrijske parametre 10 dana pre porođaja, kao i konstituciju tužilje, bio je indikovan porođaj tužilje carskim rezom u drugoj fazi kada je došlo do prvih znakova zastoja u istiskivanju ploda. Previd u proceni telesne mase bebe mogao je biti izbegnut da je pažljivije razmatrana sumnja na makrozomični plod, putem sukcesivno ponavljanih ultrazvučnih pregleda. Po mišljenju veštaka, lekari koji su okončali porođaj nisu objektivno procenili konkretnu kliničku situaciju, pa su porođaj dovršili vakum ekstrakcijom koja je rezultirala komplikacijama. Takođe je iz iskaza veštaka utvrđeno da bi u konkretnom slučaju sprovođenje carskog reza bila podobnija metoda za okončanje porođaja. Utvrđeno je i postojanje manjkavosti u medicinskoj dokumentaciji, jer nema podataka da je na prijemu na porođaj izvršen ultrazvučni pregled porodilje, već postoji dokumentacija o ultrazvučnim pregledima izvršenim 29.01. i 15.01. iste godine. Blagovremeno vađenje ploda iz materice carskim rezom dovelo bi do rođenja ploda bez oštećenja ili sa daleko manjim oštećenjima od onih koje su u konkretnom slučaju nastupila. Prema nalazu i mišljenju veštaka, maloletni tužilac je prilikom porođaja pretrpeo teške telesne povrede i to prelom nadlaktice, paraliza ruku, povreda grudnog koša i pluća, povreda lobanje sa izraženim edemom mozga, hematomima lica, zbog čega je duže vreme bio na bolničkom lečenju. Zbog povreda je trpeo fizičke bolove jakog intenziteta pet do sedam dana, a u daljem toku primarnog aktivnog lečenja ukupno jednu godinu i devet meseci. Trpeo je česte fizičke bolove lakog intenziteta i nakon toga, a trpeće bolove i u budućnosti. Kod maloletnog tužioca postoji trajno umanjenje životne aktivnosti u najtežem stepenu, oko 90%, a takođe postoji težak stepen naruženosti, koji prouzrokuje trajne duševne bolove. Roditelji maloletnog tužioca trpe duševne bolove zbog naročito teškog invaliditeta deteta, jer zbog potpune oduzetosti leve ruke i vrlo teškog oštećenja svih moždanih funkcija u sklopu razvijene dečije moždane paralize maloletni tužilac neće moći da obavlja najveći broj životnih aktivnosti i konstantno mu je potrebna nega i briga.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno je u pobijanom delu drugostepene presude primenjeno materijalno pravo kada je prvostepena presuda preinačena i maloletnom tužiocu dosuđena naknada nematerijalne štete za pretrpljene fizičke bolove u iznosu od 1.000.000,00 dinara, za pretrpljene duševne bolove zbog umanjenja životne aktivnosti 3.000.000,00 dinara i za pretrpljene duševne bolove zbog naruženosti 2.000.000,00 dinara. Takođe je pravilno majci i ocu maloletnog tužioca dosuđeno ukupno 1.500.000,00 dinara na ime pretrpljenih duševnih bolova zbog naročito teškog invaliditeta sina.

Zakon o zdravstvenoj zaštiti („Sl. glasnik RS“ 107/05 ... 45/13) i Zakon o pravima pacijenata („Službeni glasnik RS“ 45/13) propisuju pravo pacijenta na naknadu štete u slučaju stručne greške, pod kojom se podrazumeva nesavesno lečenje, odnosno zanemarivanje profesionalnih dužnosti u pružanju zdravstvene zaštite, odnosno nepoznavanje i nepridržavanje utvrđenih pravila i profesionalnih veština u pružanju zdravstvene zaštite, koje dovode do narušavanja, pogoršavanja, povrede, gubitka ili oštećenja zdravlja ili delova tela pacijenata, u smislu člana 197. Zakona o pravima pacijenata.

Da bi postojala građansko-pravna odgovornost za naknadu štete zbog lekarske greške, potrebno je da se utvrdi postojanje lekarske greške, kao i uzročno-posledična veza između učinjene lekarske greške i nastale štete, postojanje odgovornosti lekara za učinjenu grešku, odnosno da li bi do štete došlo da se lekar ponašao u skladu sa zahtevima medicinske struke.

U konkretnom slučaju, na osnovu nalaza i mišljenja veštaka Zavoda za sudsku medicinu utvrđeno je da lekari koji su okončali porođaj nisu objektivno procenili konkretnu kliničku situaciju, jer su dovršavanje porođaja neočekivano velikog ploda izvršili vakuum ekstrakcijom, što je dovelo do teških povreda novorođenčeta. Lekari tuženog koji su učestvovali u porođaju nisu poštovali sva pravila struke i medicinske prakse u periodu praćenja trudnoće i tokom samog porođaja, pre svega zbog manjkavosti u smenskom radu, razmeni informacija i nedostacima u medicinskoj dokumentaciji, što je za posledicu imalo nepravilnu procenu realnog stanja ploda i porodilje. Utvrđeno je da bi blagovremeno vađenje ploda operativnim putem dovelo do rođenja bebe bez oštećenja ili sa daleko manjim oštećenjima od onih koja su u konkretnom slučaju nastupila, a lekari nisu preduzeli sve medicinske mere ni u periodu pre porođaja, jer prilikom javljanja porodilje na porođaj nije izvršen ultrazvučni pregled niti je vršeno kontinuirano CTG praćenje koje je inače obavezno u ovakvim situacijama, zbog praćenja vitanih parametara ploda. Teške i po život opasne povrede bebe nastale su prilikom manipulacije ploda u toku porođaja, koji je bio otežan prvenstveno zbog veličine ploda, pa između nastanka povreda i načina i metoda korišćenih pri porođaju postoji direktna uzročno-posledična veza.

S obzirom na navedeno, u pobijanoj drugostepenoj presudi pravilno je primenjeno materijalno pravo, član 197. Zakona o pravima pacijenata i član 170. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima, kada je tužena obavezana da tužiocima naknadi nematerijalnu štetu.

Visina dosuđene naknade nematerijalne štete pravilno je odmerena, imajući u vidu dužinu i intenzitet pretrpljenih fizičkih bolova, i duševnih bolova maloletnog tužioca zbog umanjenja životne aktivnosti i naruženosti, kao i duševne bolove njegovih roditelja zbog naročito teškog invaliditeta maloletnog sina. Dosuđeni iznosi su u skladu sa značajem povređenog dobra i ciljem kome ova naknada služi, u smislu člana 200. Zakona o obligacionim odnosima.

S obzirom na navedeno, revizijom tužene neosnovano se ističe pogrešna primena materijalnog prava i ukazuje da ne postoji uzročno-posledična veza između nastale štete i postupanja lekara, te da nije bilo lekarske greške u konkretnom slučaju.

Iz navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.

Predsednik veća – sudija

Jasminka Stanojević, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić